نوروفیدبک

در مغز تمام انسانها هزاران فرایند غیر ارادی در حال انجام است فرایند هایی که کاملا از حوزه ی آگاهی و اختیار ما به دور هستند. هر لحظه در مغز هر یک از ما امواج مغزی خاص و فرایندهای فیزیولوژیکی  در جریان است. فرایندهای فیزیولوژیک نهفته در مغز ما و امواج مغزی موجود در آن دایما و بدون دخالت ما بر روی رفتار، افکار، عملکرد و وضعیت سلامت جسمی و روانی ما تاثیر می گذارند. هیچ یک از ما انسانها در شرایط طبیعی نمی توانیم در مورد نحوه ی عملکرد هر یک از این فرایند های فیزیولوژیک غیر ارادی و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم. به خودتان نگاه کنید آیا می دانید در حال حاضر امواج مغزی شما در چه وضعیتی قرار دارند؟ در شرایط طبیعی و بدون استفاده از ابزارهای خاص نمی توانید نسبت به هیچ یک از واکنش های فیزیولوژیک بدن و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم. روش هایی وجود دارد که با آنها می توانیم نسبت به برخی واکنش های فیزیولوژیک بدن خود آگاهی بدست آوریم و آنها را تحت کنترل خود در آوریم و موجب کاهش یا افزایش آنها شویم. یکی از این روش ها و ابزارها بیوفیدبک نام دارد، بیوفیدبک برای برخی از قسمت های بدن شکل های مختلفی دارد، بیوفیدبک مورد استفاده در سیستم عصبی نوروفیدبک نام دارد ، نوروفیدبک یک رویکرد چند رشته ای، مهندسی-نورولوژی-روانشناسی بالینی محسوب می شود. نوروفیدبک در اصل نوعی بیوفیدبک است که با استفاده از ثبت امواج الکتریکی مغز و دادن بازخورد به فرد تلاش می‌کند که نوعی خودتنظیمی را به آزمودنی آموزش دهد. بازخورد به طور معمول از راه صدا یا تصویر به فرد ارائه می‌شود و از این طریق فرد متوجه می‌شود که آیا تغییر مناسبی را در فعالیت امواج مغزی خود ایجاد کرده است یا خیر. در واقع نوروفیدبک نوعی روان درمانی با استفاده از تکنولوژی است نوروفیدبک مانند آینه ای است که عملکرد مغزمان را که به طور عادی از آن آگاه نیستیم به نمایش در می آورد و به ما می آموزد تا اطلاعاتی راجع به وضع بیولوژیک مغز خود بدست آوریم و از این اطلاعات جهت کنترل ارادی فعالیت های مغزمان استفاده کنیم. نوروفیدبک به معنی بازخورد دادن پاسخ های نورونی یا فعالیت الکتریکی مغز به خود شخص است. بنایراین نوروفیدبک به فرایند ثبت EEG  از روی پوست سر ، کمی سازی آن و بازخورد های آن به شخص از طریق صفحه نمایش کامپیوتر گفته می شود. بیمار با کمک درمانگر و ارایه محرک های دیداری ،شنیداری قادر خواهد بود امواج نابهنجار را دستکاری کرده و طی جلسات درمان آنها را به حالت بهنجار تبدیل کند.

 نوروفیدبک شما را قادر به دیدن دنیای درون مغزتان می کند. مثلا در صفحه مانیتور شما یک شکل شبیه سازی شده امواج مغزی را به شکل یک بازی می بینید و با نگاه کردن به صفحه مانیتور و بدون استفاده از دست شروع به بازی می کنید، دستگاه الگوهای امواج مغزی شما را پردازش می کند و در صورتی که این الگو مناسب باشد شما در بازی به جلو خواهید رفت و در غیر این صورت شکست می خورید به این ترتیب شما یاد می گیرید که مثلا در شرایط اضطراب چگونه می توانید مغز خود را طوری تنظیم کنید که آرامش جایگزین اضطراب شود. وقتی بیمار توسط  بازخوردهای صوتی و تصویری تحریک می شود مغز موثرتر عمل می کند و بیمار یاد می گیرد که چطور و چگونه در آینده بدون استفاده از نووفیدبک به سطح پیشرفته ای از حالت ذهنی دست یابد.

اصول اصلی در نوروفیدبک عبارتند از: تشخیص، امواج مغزی و اصول شرطی سازی

انواع امواج مغزی:

دلتا:0-4 خواب و کما

تتا:4-8 خلاقیت،چرت زدن

آلفا:8-12 آرامش و خلسه

بتا:13-21 تمرکز،تفکر

SMR:12-15 هماهنگی حسی-حرکتی،ورزش کردن

بتا2: 20-32 اضطراب، گوش بزنگی فوق العاده ، بی قراری

گاما:35-42 پردازش شناختی،یادگیری،جدول حل کردن

انواع شرطی سازی در نوروفیدبک:شرطی سازی کلاسیک و شرطی سازی کنشگر ،با شرطی سازی کنشگر با پاداشی که به فرد می دهیم دامنه و نوسان امواج را کنترل می کنیم و فرد به تدریج یاد می گیرد خودش را در حالتی قرار دهد و کنترل کند.پاداش از راه های  دیداری و شنیداری داده می شود.

در ابتدا پدل هایی که الکترود نامیده می‌شوند بر روی پوست سر بیمار قرارمی‌گیرند، این پدل ها فعالیت الکتریکی مغز فرد را ثبت و در غالب امواج مغزی (دراغلب موارد به شکل شبیه‌سازی شده در قالب یک بازی کامپیوتری یا فیلم ویدئویی) به اونشان می‌دهند. در این حالت پخش فیلم یا هدایت بازی کامپیوتری بدون استفاده از دست وتنها با امواج مغزی شخص انجام می‌شود. به این شکل فرد با دیدن پیشرفت یا توقف بازی و گرفتن پاداش یا از دست دادن امتیاز و یا تغییراتی که در صدا یا پخش فیلم به وجود می‌آید، پی به شرایط مطلوب یا نامطلوب امواج مغزی خود برده و سعی می‌کند تا با هدایت بازی یا فیلم، وضعیت تولید امواج مغزی خود را اصلاح کند. بیمار در طول جلسات یاد می گیرد چگونه  با اصلاح امواج مغزی خود بر بیماری اش غلبه کند .نوروفیدبک به منزله  نوعی درمان است که در صورت همراهی با سایر درمان های دیگر منجر به بهبود معنی دار تعداد زیادی از علایم می گردد. مثلا وقتی یک کودک نرمال تلاش می کند مطلبی بخواند یا روی  موضوعی تمرکز کند امواج بتا در مغزش افزایش می یابد اما در کودک بیش فعال این اتفاق نمی افتد و به جای امواج بتا  امواج تتا در مغزش افزایش می یابد. این بدین معنی این است که این کودکان نمی توانند به اندازه کودکان دیگر تمرکز کنند. یا افرادی که از دیگر مشکلات یادگیری رنج می برند موج بتا پایین تری نسبت به افراد عادی دارند. با این کار نابهنجاری های زیر بنایی مغز ،تغییرات رفتار،شناخت و هیجان صورت می گیرد.

کاربردهای نوروفیدبک:

معمولا مشکل در یکی از موارد زیر بوجود آمده: یا امواج در برخی جاها بیشتر است یا فراوانی امواج مشکل دارد و یا امواج نمی تواند از یک حالت به حالت دیگر جا به جا شود. مثلا برانگیختگی بالا باعث اضطراب  ،برانگیختگی پایین باعث افسردگی، بی ثباتی باعث تشنج می شود.

نوروفیدبک برای بیشتر اختلالات روانی  و برخی از مشکلات جسمی و افزایش برخی توانایی ها می تواند به کار رود مانند:

درمان بیش فعالی-کم توجهی(ADHD)، اختلالات یادگیری ،اضطراب ،استرس ،افسردگی، سردرد و میگرن ،اختلالات خواب، بازتوانی سکته مغزی ،اضطراب ، فوبی ها ،وسواس فکری-عملی ، ،افسردگی ،صرع ، تیک ها ، وابستگی به الکل و مواد ، استرس پس از سانحه(PTSD)، کنترل تکانشگری ،دردهای مزمن، درد های مزمن، اختلالات دستگاه ایمنی، مشکلات ناشی از ضربه به سر، فشار خون،بیماری های مربوط به مفصل فک ،کنترل ادرار و مدفوع، دیابت، چاقی و …

و همچنین در افزایش توجه و تمرکز ،اعتماد به نفس، بهره هوشی یا IQ، بهتر شدن رفتار،بهتر شدن نمرات کلاسی،عملکرد شغلی بهتر،واقع گرایی بیشتر به استعداد های ذاتی ، تکمیل تکالیف ،توانایی سازماندهی، افزایش نمرات در مقیاس درجه بندی والدین –معلم توانایی تصمیم گیری ، افزایش مهارت های ورزشی ،کاهش خطا ها ،کاهش زمان واکنش، یادگیری سریعتر، حافظه کارآمد تر، دستیابی سریع به آرامش عمیق ،کاهش اضطراب و ترس هنگام مسابقات ،کنترل بیشتر بر هیجانات و خلق،هماهنگی کامل جسم و ذهن، کاهش تنش، افزایش خلاقیت ،تقویت مهارت ارتباطی ،کاهش کج خلقی و پرخاشگری، افزایش انگیزه، تقویت خود آگاهی، افزایش توانمندی شناختی، افزایش عملکرد بهینه ،اثر روی جریان خون در مغز، بالا بردن آگاهی شخص نسبت به آنچه در مغزش می گذرد، بهینه کردن عملکرد مغز، بالا بردن خود کنترلی و آرام ،منظم و متمرکز باقی ماندن مغزو …

-80-85% ازکودکان مبتلا به بیش فعالی-کمبودتوجه (ADHDوADD ) با نوروفیدبک بهبود یافتند. همچنین امروزه نوروفیدبک از طرف انجمن روانپزشکان اطفال آمریکا به عنوان خط اول درمان بیش فعالی و کمبود توجه در نظر گرفته شده است.

-اختلالات اضطرابی(Anxaity Disorder ) یکی از اولین مواردی است که به نوروفیدبک پاسخ داد. نتایج پژوهشی نشان می‌دهد که در حدود 80-90% از بیماران اضطرابی با این روش بهبود یافتند.
-درمان با نوروفیدبک برای سوءمصرف مواد و الکل وسوسه و ولع فرد را کاهش می‌دهد و در درازمدت احتمال عود و بازگشت را پایین می‌آورد.و افرادی که از نوروفید بک استفاده کردند تا 80%پاسخ مثبت از درمان گرفتند.

-حدود 70% بیماران مبتلا به صرع (Epilepsy)با نوروفیدبک بهبود یافته اند.و کاهش حمله ناگهانی در 82%از بیماران گزارش شده است.

روند درمان

 قدم اول ارزیابی و تشخیص است بعد از آن هر فردی با توجه به ارزیابی و تشخیص اولیه بین سنین 6 تا 65 سال می تواند کاندیدای نوروفیدبک باشد. آموزش متداول در طول 2 تا 3 جلسه در هفته برای 15 تا 30  دقیقه است. معمولا تاثیر تدریجی است. در بسیاری موارد 40 جلسه تاثیر پایدار ایجاد می کند. برای اختلالی مانند  طیف اوتیستم 100 تا 200 جلسه ممکن است نیاز باشد. در واقع تعداد جلسات باید در حدی باشد که درمان تکمیل شود و تغییر به وجود آمده و به شکل عادت در آیند.ممکن است در چند جلسه اول بیمار متوجه تغییری نشود اما پس از گذشت 10 جلسه در بیمار پیشرفت دیده شود. بدیهی است که مستمر بودن جلسات نقش اساسی در روند بهبودی بیمارخواهد داشت..

مراکز درمانی و پژوهش ها نشان می دهند نوروفیدبک کاملا ایمنی بوده و عوارضی ندارد و می تواند باعث کاهش یا قطع دارو شود. پژوهش ها  نشان می دهد نوروفیدبک اثری مانند دارو درمانی دارد.همچنین اثرات پایدار درمانی نوروفیدبک مشخص شده است. در نوروفیدبک هیچ نوع تحریک الکتریکی و هیچ نوع سیگنال ورودی وجود ندارد و پس از بازخورد سیگنال های خروجی مشخص می شود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از خدمات نوروفیدبک با شماره  88790082 تماس حاصل فرمایید.