رفتار پرخاشگرانه کودکمان
اگر کودک قرار است که در آینده شخصی متکی به نفس شود؛ در این صورت، نباید همیشه با تمام افراد دور و برش موافقت کند. نپذیرفتن، بخشی طبیعی در زندگی است. با این حال به نظر میرسد که بعضی از برای مخالفت کردن مستعدتر هستند. به نظر میرسد که آنها همیشه آماده مشاجره کردن هستند که اغلب، به دعوا می انجامد. امروزه بسياري از خانواده‌ها از خشونت وپرخاشگري فرزندان خود شكايت دارند. آنها تمايل دارند كه علت اين رفتارها رابدانند و راه‌هاي پيشگيري و اصلاح رفتار را در اين زمينه به كار گيرند. دراين نوشتار به تعريف رفتار پرخاشگرانه پرداخته مي‌شود، انواع آن و علت هایش بيان‌مي‌گردد و راه‌هاي مناسب مقابله با پرخاشگري مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
**تعريف پرخاشگري
پرخاشگري، رفتاري است كه از خشم وعصبانيت نشات مي‌گيرد.
**جهت پرخاشگري ممكن است به يكي از اين دو صورت باشد:
الف) پرخاشگري‌دروني
ب) پرخاشگري بيروني
چنانچه جهت پرخاشگري به طرف درون باشد،كودك خشم را به درون خود مي‌افكند و دچار خشم فروخورده مي‌شود. پيامد چنين‌عملي مي‌تواند افسردگي نيز باشد.
خشم بيروني؛ كودك ممكن است خشم خود را به صورت رفتارهايي از قبيل‌فريادكشيدن، پا به زمين كوبيدن يا پرتاب‌كردن اشيا بروز دهد.
** علل خشونت وپرخاشگري در كودكان
علت پرخاشگری بعضی از کودکانی که زیاد دعوا میکنند، در واقع، در حال جابجا کردن مشکلاتشان از خانه به مدرسه و یا برعکس، هستند.
برخی دیگر، از مهارتهای اجتماعی برخوردار نیستند و نمیدانند چه طور از بدون دعوا یا مشاجره، با همسالانشان کنار بیایند.
در حالی که بعضی از نوجوانان می خواهند با استفاده از رفتار تهاجمی، در یک جمع برتری به دست بیاورند، عده ای دیگر از آنها در حال تقلید از صحنه هایی هستند که دیده اند و یا با خود آنها همانگونه رفتار شده است.
الگوپذيري كودكان از والدين: يكي از دلايل بسيار مهم پرخاشگري در كودكان يادگيري است. يعني كودكاني كه الگوهاي‌رفتاري پرخاشگرانه داشته‌اند، همانند الگوهاي خود رفتار مي‌كنند. چنانچه پدر يامادري خلق‌وخويي عصباني و پرخاشگر داشته باشند، مسلماً فرزندشان نيز پرخاشگر خواهد شد. اين رفتار توسط كودك ياد گرفته مي‌شود. از آن جا كه كودكان باوالدين همانندسازي مي‌كنند، بنابراين بسياري از رفتارهاي پدر و مادرناخودآگاه توسط فرزندان فراگرفته مي‌شود. توضيح اين كه فرايند همانندسازي كاملاً ناخودآگاه صورت مي‌پذيرد.
نكته ديگر اين كه‌حتماً لازم نيست والدين با خودِ كودك پرخاشگري كرده باشند؛ چنانچه او شاهدرفتارهاي خشونت‌بار پدر و مادر با افراد ديگر نيز باشد، اين‌گونه رفتار را فرا مي‌گيرد. بنابراين كودكان از طريق مشاهده، رفتارهاي والدين را مي‌آموزند.
بر اين نكته تاكيد مي‌كنم كه كودكان با چشمان خود مي‌آموزند؛ يعني آن‌چه را مشاهده مي‌كنند، ياد مي‌گيرند؛ حتي اگر آن رفتار به طور مستقيم در مورد خود آنها صورت نگيرد.
كودكان‌ناكام پرخاشگر مي‌شوند:ناكامي يكي از مسائلي است كه به پرخاشگري‌مي‌انجامد. وقتي كودك به هدف خود دست نيابد و ناكام شود، يكي از رفتارهايي‌كه از او سر مي‌زند پرخاشگري است.
اضطراب و پرخاشگري: كودكان مضطرب نمي‌توانند كودكان آرامي باشند. آنها رفتارهايي پرخاشگرانه از خود بروزمي‌دهند؛ البته بلافاصله پشيمان مي‌شوند و از والدين خود عذرخواهي مي‌كنند.اگر از كودك مضطرب بپرسيم كه چرا پرخاش مي‌كني و عصباني هستي؛ خواهد گفت‌نمي‌دانم.؛ يا خواهد گفت دست خودم نيست.
پس چنانچه كودكي بلافاصله بعداز عصبانيت و پرخاشگري پشيمان شد و عذرخواهي كرد، علت پرخاشگري او اضطراب‌است. براي ازبين‌بردن خشم كودك بايستي اضطراب و نگراني وي را شناسايي‌كنيم و در رفع آن بكوشيم.
پرخاشگري، نشانه‌اي از تضادهاي دروني: گاهي كودكان در دوگانگي و تضادهاي دروني قرار مي‌گيرند. يا بهتر بگوييم،گاهي بر سر دوراهي‌هايي گير مي‌كنند و نمي‌دانند كدام راه را انتخاب كنند؛ واين حالت آنها را دچار تعارض، اضطراب و خشم مي‌كند. براي مثال كودكي كه‌دوست دارد نزد مادرش در منزل بماند و از طرفي وقتي مي‌بيند تمام كودكان به‌مدرسه مي‌روند، همزمان تمايل به مدرسه‌رفتن نيز دارد، دچار دوگانگي مي‌شوند.
به كودكان خود كمك كنيم كه در دوراهي‌هاي زندگي، مدتي طولاني قرارنگيرند. آنها بايستي به‌سرعت و بادقت درست‌ترين كار را انجام دهند.
پرخاشگري و افسردگي:پرخاشگري و كج‌خلقي در كودكان چنانچه با علامت‌هاي‌ديگر همراه باشد، مي‌تواند نشانه‌اي از افسردگي باشد كه در اين صورت لازم‌است شرايط زندگي كودك تمام و كمال مورد بررسي‌قرار گيرد.
پرخاشگري؛بيماري‌ها؛ مصرف دارو:بعضي از بيماري‌ها به مصرف دارو نياز دارد و ممكن‌است از عوارض جانبي داروها كج‌خلقي و رفتارهايي باشد كه خشونت رابرمي‌انگيزند.
خشونت و مدرسه: گاهي كودكان در مدرسه قرباني خشونت مي‌شوند؛ و اين قرباني‌شدن باعث مي‌شود كه خود آنها نيز عامل خشونت شوند. عواملي كه به خشونت در مدرسه مي‌انجامند، عبارتند از:
– وقتي كودكي‌توسط دانش‌آموزان ديگر مورد تمسخر قرار گيرد.
– وقتي كودكي توسط‌دانش‌آموزان ديگر كتك بخورد و قادر به دفاع از خود نباشد.
– وقتي كودكي هميشه از مشاجرات فرار مي‌كند و حتي در مواقعي به گريه‌متوسل مي‌شود.
– وقتي كودكي مرتب اشيا، وسايل و پول خود را گم‌مي‌كند.
– وقتي كودك از لحاظ ظاهري (پارگي لباس ويا نامناسب‌بودن آن) مورد تمسخر قرار مي‌گيرد.
– خجالتي‌بودن و سكوت‌مكرر در كلاس
– افت تحصيلي، افسردگي و ناراحت بودن
اين عوامل كودك را قرباني خشونت ديگران مي‌كند و خود كودك نيز عامل خشونت مي‌شود و رفتارهاي‌پرخاشگرانه از او سر خواهد زد.
در ادامه به توضیح درمان پرخاشگری در کودکان می پردازیم ………….
آخرین نظرات کاربران