درمان‌پرخاشگری در کودکان
براي درمان پرخاشگري در كودكان اولين گام اين است كه نوع پرخاشگري آنها و علت آن را براساس توضيحاتي‌كه ارائه شد شناسايي كنيم؛ و پرخاشگري را به صورت موردي برطرف نماييم.
– در مورد كودك پرخاشگري كه الگوپذيري عامل اين گونه‌رفتار او بوده، بايد روي الگوي كودك كار كرد و راه‌هاي ديگري جز پرخاشگري رابه آن الگو آموخت.
– اگر پرخاشگري در اثر ناكامي به وجود آمده‌باشد، بايستي كودك ناكام را در رسيدن به اهداف مطلوب و دوست‌داشتني كمك‌كنيم.
– در مواردي كه علت پرخاشگري اضطراب است، بايد از نگراني دروني واضطراب كودك مطلع شويم. به كودكان مضطرب بايد فرصت صحبت‌كردن بدهيم تانگراني خود را ابراز كنند و تا حد امكان بايستي سعي كنيم در جهت رفع‌نگراني‌اي كه آنها را آزرده است، قدم برداريم. ورزش‌كردن براي اين كودكان‌بسيار مؤثر است و باعث تخليه هيجاني مي‌شود.
– در كشمكش‌هاي دروني‌بايستي كودك را از حالت دوگانگي خارج ساخت. كمك به كودكان در تصميم‌گيري،باعث مي‌شود كه بياموزند به حالت‌هاي دوگانه دروني خود پايان بخشند.
– در پاره‌اي از موارد، كودك افسرده پرخاشگري شديدي از خود نشان مي‌دهد. در اين ميان لازم است به اين نكته پي ببريم كه او چه چيز دوست‌داشتني‌اي‌را از دست داده و چگونه مي‌شود مورد ازدست‌رفته را براي او جبران كنيم.
– در مورد پرخاشگري، شيطنت و مصرف دارو بايستي حتماً با پزشك متخصص ارتباط‌داشته باشيم تا كودك از نزديك مورد معاينه قرار گيرد.
– هنگامي كه‌كودك قرباني خشونت در مدرسه شده است، بايستي با مسئولان مدرسه صحبت كنيم‌و لازم است كه ايشان طبق قانون و مقررات خاص با كودكان خشونت گرا برخوردكنند؛ و نيز كودكاني را كه قرباني خشونت شده‌اند براساس رفتارهاي خوبشان‌مورد تشويق و تاييد قرار دهند.
– چنانچه نوع پرخاشگري كودك خصمانه است، بايستي كودك را از آزار و اذيت‌كردن دور كنيم تا مجبور نباشد براي تلافي‌و انتقام، افراد ديگر را اذيت كند؛ و اگر پرخاشگري از نوع وسيله‌اي است، بايستي‌راه‌هاي ديگري را جهت مطرح‌كردن كودك برگزينيم تا او ناچار نباشد از روش‌خشونت براي جلب توجه استفاده كند.
نتيجه‌گيري:
به طور كلي خشونت و پرخاشگري بيش‌تر عامل بيروني دارد و فقط در موارد خاص به علل دروني مربوط‌مي‌شود. والدين در درجه اول، بايستي محرك‌هاي محيطي را كه باعث تحريك خشم‌و ايجاد خشونت در فرزندشان مي‌شود شناسايي و سپس براي رفع آن به كمك روانشناسان و متخصصان به شیوه های زیر اقدام‌نمايند.
** روشهای پذیرفته شده و غیرپذیرفته را معین کنید.
بگذارید کودک از همان ابتدا دریابد که شما کدام یک از روشهای مخالفت کردن را پذیرفتنی و کدام را ناپذیرفتنی می دانید و البته، الگوی خوبی برای کودکتان باشید.
برای کودکان خردسال، رفتاری را که به عنوان راه حلی قابل قبول برای حل و رفع اختلافات در نظر می گیرید، توضیح دهید: «علی ما کتک کاری نمیکنیم چون نوبت محمده. بعد از محمد نوبت توئه که با توپ بازی کنی».
فهرستی از راههای پذیرفتنی برای خاتمه دادن به درگیریها، تهیه کنید. در مورد کودکان بزرگتر، در زمان مناسب تری، با یکدیگر راه حلهایی را که میتواند با به کارگیری آنها از درگیری بپرهیزد و یا مشکل را حل کند، تهیه کنید. کاملا جزییات را برای کودک شرح دهید. فهرستی از موقعیتهایی را که اغلب در خانه اتفاق ما افتند ، تهیه کنید و در مورد هر یک از آنها، راه حلهای ممکن را مانند زیر بنویسید:
موقعیت راه حل نامناسب راه حل مناسب
در مورد اینکه چه کسی بازی را به طرف مقابل القاب زشت بدهد. هر دو طرف دلایل خود را بگویند.
برد، بحث است.
به جدول امتیازات نگاه کنند.
به یک نفر به عنوان داور مراجعه کنند.
** برای حل اختلافات، راه های دیگری را به کودک بیاموزید.
روشهای بهتر حل اختلافات را با شیوه نمایشی، به کودکتان بیاموزید.
* نقش همسالان کودک را در موقعیتهای مختلف بازی کنید و از کودک بخواهید که حادث های ایجاد کند. به او نشان دهید که چه طور شما از دعوا جلوگیری میکنید. سپس نقش ها را عوض کنید و بگذارید کودک نقش حلال خونسرد را بازی کند.
* رفتار آرام را به کودک بیاموزید. زمانی که بحث و مشاجره شروع شد، به هر دو طرف مشاجره بگویید که یک قدم به عقب بردارند و یک نفس عمیق بکشند. از کودک بخواهید که با صدای آهسته و بدون نسبت دادن القاب به دیگران، علت دعوا را تعریف کند. سپس از هر کدام از طرفین بخواهید که راه حلی پیشنهاد دهند. ممکن است کودک، برای اینکه بتواند فکرش را خوب به کار بیندازد، نیاز به شمارش تا ده داشته باشد و یا اینکه باید دوبار نفس عمیق بکشد تا آرام بگیرد. ولی معمولا وقتی طرفین آرام گیرند، راه حلها به آسانی پیدا میشود.
* در این مورد صحبت کنید که چه موقع باید از جرو بحث و جنگ و جدل کناره گیری کنند . گاهی بهترین واکنشی که نسبت به یک دعوا می توان داشت این است که کناره گیری کنید و یا حتی تسلیم شوید؛ زیرا این دعوا، ارزش وقت گذاشتن را ندارد.
* زمانی که کودک، مهارت های جدیدی را برای حل و رفع اختلاف به کار گیرد و یا از دادن به یک دعوا خوددداری میکند، او را تحسین کنید.
** از جنگ ها و مشاجره ها صورت برداری کنید.
فهرستی تهیه کنید که در آن راه حلهای مثبت را برای اختلافات، مشاجرهها و حتی دعواهای جدی را ثبت کنید.
هر چند روز یکبار، فهرست را بازبینی کنید و با قدرشناسی، پیشرفت کودک را تحسین کنید: « تبریک میگم. سه روزه دعوا نکردی !» و یا « واقعا داری پیشرفت میکنی. هفته پیش هفت بار و این هفته فقط سه بار با بچه ها بگو مگو کردی. » و یا اینکه « تونستی خودتو آروم کنی و کاری رو که چند بار تمرین کرده بودیم، انجام بدی.»
** به پیشرفت کودک جایزه بدهید. هدفهای معقولانه ای در نظر بگیرید و برای رفتار بهتر کودک، به او وعده جایزه بدهید. مثلا کودکتان و دوستش کمتر با هم دعوا کردند، هر دو آنها را به سینما ببرید.
** از قبل، کودک را مطلع سازید که اگر باز هم در آینده دعوا کند، با پیامدهای منفی روبرو میشود.
*کودک را از مزایایش محروم کنید. اگر دو پسرتان بر سر تلویزیون دعوا میکنند ، تماشای تلویزیون را برای باقی روز ممنوع کنید.
* از محرومیت موقت استفاده کنید. اگر دو دوست خوب، در جریان بازی با همدیگر دعوا کنند، آنها را از همدیگر جدا کنید و بگویید که :« اگه نتونید با هم کنار بیاین، اجازه ندارین که با هم بازی کنین.» بعد از محروم کردن آنها به مدت مناسب، اجازه دهید که دوباره به بازی بپردازند.
گردآوری: دکتر سیده حامده انفرادی
برگرفته از: چگونه با کودکم رفتار کنم؟؛ دکتر سهامی
آخرین نظرات کاربران